Jednym z podstawowych założeń Unii Europejskiej jest stworzenie wspólnego obszaru gospodarczego o uproszczonych procedurach wymiany towarów i usług. W związku ze stworzeniem wspólnotowego obszaru celnego i zniesieniem ceł, pojawiło się wiele nowych regulacji. Co trzeba wiedzieć planując rozpoczęcie działalności związanej z importem / eksportem wewnątrzunijnym?
CMR – transport drogowy towarów
Transporty w ramach Unii Europejskiej realizowane są przede wszystkim samochodowo. Spedycja drogowa obsługuje 75,3% wolumenu ruchu towarowego, transport kolejowy ok. 18,7% wolumenu, a żegluga śródlądowa 6,0%.
Transport drogowy, jako główny kanał obsługi towarów uregulowany został konwencją CMR (fr. Convention relative au contrat de transport international de Marchandise par Route) – o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów, sporządzoną w Genewie 19 maja 1956 r. Polska ratyfikowała ją w roku 1962 (Dz.U. z 1962 r., nr 49, poz. 238, sprost. Dz.U. z 1995 r., nr 69, poz. 352).
Zgodnie z ordynacją podatkową, transport może mieć trojaki charakter:
- Krajowy – zachodzący wewnątrz terytorium RP,
- Międzynarodowy – realizowany z tzw. krajami trzecimi (gdy początek lub koniec lub część trasy przebiega przez Polskę).
- Wewnątrzwspólnotowy – realizowany w ramach europejskiego obszaru gospodarczego – EOG (ang. European Economic Area, EEA), lub gdy transport ma początek i koniec na terenie jednego kraju UE, lecz jest związany z wewnątrzwspólnotową usługą transportu towarów.
Od przebiegu trasy, jej początku i końca zależy stawka podatku VAT jaką należy zastosować. Jest to następująco:
- Dla transportu krajowego – 23% VAT,
- Dla transportu międzynarodowego – 0%, – należy to wykazać np. listem przewozowym.
- Dla transportu wewnątrzwspólnotowego – stawka zależy od kraju w którym została nabyta usługa – miejsce siedziby usługobiorcy.
W szczególnych przypadkach transport wewnątrzwspólnotowy może być jednak rozliczony w innym kraju niż miejsce siedziby usługobiorcy:
- Jeśli usługobiorca nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca świadczenia jej, VAT rozlicza się zgodnie ze stałym miejscem zamieszkania, rezydencji lub pobytu.
- W przypadku gdy usługi świadczone są dla stałego miejsca prowadzenia działalności innego niż siedziba, VAT rozlicza się zgodnie z faktycznym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej.
Transport wewnątrzwspólnotowy
Unia Europejska za pośrednictwem europejskich dyrektyw VAT ustaliła ogólne przepisy i minimalną stawkę podstawową VAT na poziomie 15%, dopuszczając jednocześnie możliwość ustalenia indywidualnej dla każdego kraju stawki standardowej (dla wszystkich towarów i usług) oraz dwóch stawek obniżonych, z których najniższa musi wynosić nie mniej niż 5% (stosowane wyłącznie do towarów lub usług wymienionych w dyrektywie VAT – załącznik III).
W wybranych krajach obowiązują w tym zakresie różnice, w tym trzecia obniżona stawka VAT, którą kraje stosowały przed przystąpieniem do UE.
Lista stawek VAT stosowanych w państwach członkowskich (w%)
Kraj | Kod |
Trzecia stawka
|
Druga stawka
|
Stawka podstawowa |
Belgia | BE | – | 6 / 12 | 21 |
Bułgaria | BG | – | 9 | 20 |
Czechy | CZ | – | 10 / 15 | 21 |
Dania | DK | – | – | 25 |
Niemcy | DE | – | 7 | 19 |
Estonia | EE | – | 9 | 20 |
Irlandia | IE | 4.8 | 9 / 13.5 | 23 |
Grecja | EL | – | 6 / 13 | 24 |
Hiszpania | ES | 4 | 10 | 21 |
Francja | FR | 2.1 | 5.5 / 10 | 20 |
Chorwacja | HR | – | 5 / 13 | 25 |
Włochy | IT | 4 | 5 / 10 | 22 |
Cypr | CY | – | 5 / 9 | 19 |
Łotwa | LV | – | 5 / 12 | 21 |
Litwa | LT | – | 5 / 9 | 21 |
Luksemburg | LU | 3 | 8 | 17 |
Węgry | HU | – | 5 / 18 | 27 |
Malta | MT | – | 5 / 7 | 18 |
Królestwo Niderlandów | NL | – | 9 | 21 |
Austria | AT | – | 10 / 13 | 20 |
Polska | PL | – | 5 / 8 | 23 |
Portugalia | PT | – | 6 / 13 | 23 |
Rumunia | RO | – | 5 / 9 | 19 |
Słowenia | SI | – | 5 / 9.5 | 22 |
Słowacja | SK | – | 10 | 20 |
Finlandia | FI | – | 10 /14 | 24 |
Szwecja | SE | – | 6 / 12 | 25 |
COVID-19, a transport wewnątrzunijny
Część krajów – w tym np. Grecja tymczasowo obniżyła podatek VAT, aby odciążyć firmy i wesprzeć je w kryzysie związanym z pandemią COVID-19. Pełna lista stawek dostępna jest na stronie ec.europa.eu.
Intrastat
Przedsiębiorcy zajmujący się importem / eksportem wewnątrzunijnym powinni pamiętać o obowiązku składania deklaracji statystycznych Intrastat. Obowiązek ten powstaje po przekroczeniu tzw. progów statystycznych Intrastat. W 2021 roku jest to kolejno:
- próg podstawowy:
dla przywozu 4.000.000 zł
dla wywozu 2.000.000 zł
- próg szczegółowy:
dla przywozu 65.000.000 zł
dla wywozu 108.000.000 zł
Zobacz również:
Źródła:
ec.europa.eu, avalara.com, podatki.biz, shiphub.pl