24-go lutego 2022 roku, niespokojne sąsiedztwo Ukrainy z Rosją przerodziło się w otwarty konflikt zbrojny. Trwająca od tamtej pory rosyjska inwazja na Ukrainę (specjalna operacja wojskowa ros. специальная военная операция) spowodowała ogromne straty w ludziach, zniszczyła miasta i kluczową infrastrukturę, zaburzając tym samym ciągłość łańcuchów dostaw związanych z ukraińskimi portami.
Sytuacja w ukraińskich portach morskich
Amerykański dostawca rozwiązań do zarządzania łańcuchem dostaw, Project44 za pomocą infografiki pokazał jak ruch frachtowców do i z ukraińskich portów zmienił się w ciągu ostatniego roku, opierając się na danych z ich platformy SCM.
Podczas gdy w styczniu 2022 r. jeszcze 109 frachtowców kursowało do i z Ukrainy, po wybuchu wojny aktywność morska zanikła niemal całkowicie. Najgorsza sytuacja miała miejsce w maju 2022 roku, kiedy zarejestrowano tylko jeden ruch statku. Od lipca 2022 roku sytuacja w ukraińskich portach morskich zaczęła się nieco poprawiać, ale nadal jest to tylko niewielki procent wartości sprzed konfliktu.
Ruch w ukraińskich portach w takcie rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Źródło: Project44
Wpływ na globalny łańcuch dostaw
Konflikt rosyjsko-ukraiński wpłynął na globalny rynek logistyczny na każdym szczeblu. Rosyjska inwazje na Ukrainę spowodowała liczne zakłócenia w przepływie towarów, spowodowała wzrost kosztów i braki produktów – szczególnie tych żywnościowych, a także nawozów oraz ropy i gazu. W zaledwie 6 miesięcy od rozpoczęcia konfliktu zbrojnego ceny gazu ziemnego wzrosły o około 120-130%.
Morze Czarne i Azowskie zostały zablokowane przez Rosję, a ukraiński eksport zboża został w dużej mierze zablokowany lub rozkradziony. Niemniej jednak, w lipcu Rosja i Ukraina podpisały porozumienie ONZ w sprawie odblokowania ukraińskiego eksportu zboża z trzech portów Morza Czarnego, aby złagodzić niedobory. Pomimo tego, Rosja zaatakowała port w Odessie pociskami manewrującymi kilka godzin po podpisaniu umowy.
Wzrost cen ropy i gazu, połączony z ryzykiem geopolitycznym wynikającym z konfliktu, ma paraliżujący wpływ na globalne łańcuchy dostaw, zwłaszcza w sektorach logistyki o dużym zużyciu energii. Wojna doprowadziła do wzrostu kosztów transportu morskiego poprzez zamknięcie kilku portów. W wyniku przekierowywania statków doszło do zatorów i opóźnień w przepływie ładunków, co pogorszyło globalną sytuację w łańcuchach dostaw. Ponadto sankcje i ograniczenia doprowadziły do przesunięcia z transportu kolejowego na morski, powodując ponowne braki sprzętu oraz deficyt kontenerów morskich. Efektem tego było gwałtowne podniesienie cen wielu podstawowych towarów, takich jak zboża, których cena wzrosła o około 60% między lutym a majem 2022 roku.
Źródła: Project44, gep.com, logistik-heute.de