Kompletacja (ang. order picking) to proces obejmujący wszystkie czynności związane z lokalizowaniem i zebraniem produktów, które zostały zamówione przez klienta. Efektem jest zgromadzenie wszystkich elementów składowych zamówienia w jednym miejscu, w celu ich skonsolidowania i dalszej wysyłki.
Kompletacja zamówień jest niezwykle istotnym elementem logistyki wewnętrznej – wdrożenie odpowiednich procedur pozwala skrócić czas realizacji zamówień oraz zminimalizować ryzyko popełnienia błędów.
Rodzaje kompletacji
Na przebieg procesu kompletacji zamówień mocno oddziałują właściwości fizyczne towarów tj. ich kształt, wymiary, waga, ilość. Determinują poziom zautomatyzowania kompletacji oraz miejsce, gdzie działania te będą przebiegać.
Z uwagi na sposób obsługi wyróżniamy:
- Kompletację automatyczną – całość operacji realizowana jest z użyciem maszyn;
- Kompletację półautomatyczną – operacje realizowane są manualnie z każdego poziomu dzięki wykorzystaniu np. wózków widłowych;
- Kompletację ręczną – operacje wykonywane są przez pracowników ręcznie z poziomu podłogi.
Z uwagi na miejsce kompletacji wyróżniamy:
- Kompletację jednostopniową – polegającą na kompletowaniu towaru z różnych stref magazynu dla każdego zamówienia z osobna,
- Kompletację wielostopniową – polegającą na kompletowaniu towarów dla różnych zamówień, z każdej strefy magazynu, a następnie przemieszczeniu ich do stanowisk kompletacyjnych, posegregowaniu na zamówienia i dalszej konsolidacji.
Systemy kompletacji
Aby kompletacja przebiegała w możliwie najszybszym tempie, niezbędne jest wprowadzenie systemu WMS oraz odpowiednich procesów. Na dobór optymalnego systemu kompletacji zamówień w głównej mierze wpływają cele strategiczne przedsiębiorstwa.
Do podstawowych metod kompletacji zaliczamy:
1) Metodę człowiek do towaru (zwaną systemem dynamicznym) – pracownik samodzielnie kompletuje zamówienie, przemieszczając się po terenie magazynu.
Najpowszechniejszymi sposobami kompletacji w tym systemie są:
- pick and pack (kompletowanie zamówienia przy pomocy listy papierowej bądź elektronicznej),
- pick by light (kompletację zamówienia ułatwia system świetlny sygnalizujący miejsce składowania poszczególnych poszukiwanych towarów),
- put to light (proces kompletacji ułatwia podświetlenie miejsca w sortowni, w które powinien zostać odłożony dany produkt).
2) Metodę towar do człowieka (zwaną systemem statycznym) – towar trafia bezpośrednio do stanowiska pracownika odpowiadającego za proces kompletacji zamówienia. Automatyzację procesów wspierają dostępne na magazynie technologie. System statyczny wykorzystywany jest głównie w miejscach dysponujących dość wąskim asortymentem.
Wyeliminowanie konieczności przemieszczania się pracownika po magazynie pozwala na zaoszczędzenie czasu, a tym samym zwiększenie efektywności.