W dobie globalizacji, cyfryzacji, a także dzięki znaczącemu rozwojowi transportu i sieci logistycznych, przedsiębiorcy zyskali możliwość działania na rynkach, które wykazywały znacznie niższe koszty pracy i jednocześnie oferowały dostęp do szerokiego rynku zasobów. Jednakże ta popularna, szeroko stosowana strategia outsourcingowa, jaką jest offshoring, oprócz bardzo wielu zalet, wiąże się również z wyzwaniami, jak choćby różnice kulturowe, różnice czasowe czy długi i złożony łańcuch logistyczny.
W obecnej, niespokojnej sytuacji geopolitycznej, niwelowanie ryzyka jest jednym z najbardziej istotnych elementów strategii przedsiębiorstw, a kluczowym czynnikiem skutecznego zarządzania ryzykiem okazuje się być skracanie łańcuchów dostaw.
Nearshoring – czym jest?
Nearshoring to strategia biznesowa, polegająca na przenoszeniu operacji lub procesów przedsiębiorstwa do krajów znajdujących się w bliskiej geograficznej odległości. W przeciwieństwie do offshoringu, gdzie działania są relokowane do odległych regionów, nearshoring koncentruje się na sąsiednich krajach lub tych zlokalizowanych w tym samym regionie.
Dlaczego nearshoring?
Firmy decydują się na nearshoring ze względu na liczne korzyści, które przyczyniają się do optymalizacji operacji i zwiększenia efektywności biznesowej. Wśród nich należy wymienić między innymi:
● optymalizacja procesu logistycznego – skrócenie łańcuchów dostaw redukuje koszty i czas tranzytu produktów lub usług,
● prostszy monitoring i kontrola procesów biznesowych – upraszczanie siatki kontaktów biznesowych przekłada się na wyższą jakość i terminowość realizacji projektów,
● szybsza reakcja na zmiany rynkowe – bliskość geograficzna pozwala na elastyczne i szybkie dostosowanie się do zmieniających się warunków rynkowych oraz szybkie wdrażanie niezbędnych innowacji,
● dywersyfikacja dostawców/podwykonawców – niewielkie odległości geograficzne umożliwiają skuteczniejszą weryfikację potencjalnych firm współpracujących,
● lepsza komunikacja – mniejsze różnice czasowe i geograficzna bliskość ułatwiają codzienną komunikację, co wpływa na efektywniejsze zarządzanie projektami,
● podobieństwo kulturowe – między firmą a nearshoringowym partnerem zmniejsza ryzyko nieporozumień i zwiększa efektywność współpracy,
● wolny handel w ramach UE – brak złożonych procedur celnych realnie wpływa na koszt finalny produktu/usługi.
Nearshoring dla polskiego przedsiębiorcy?
W raporcie, który powstał we współpracy Reuters Events i A.P. Moller-Maersk*, 67% globalnych sprzedawców detalicznych oraz producentów twierdzi, że zakłócenia w globalnym łańcuchu dostaw wymusiły na nich zmianę miejsca, z którego pozyskują materiały i komponenty, zaś 58% badanych, którzy już zmienili źródła zaopatrzenia, dalszą relokację wskazuje jako wysoki lub najwyższy priorytet swojej działalności.
Pierwsze miejsce w zestawieniu krajów najczęściej wskazywanych w raporcie jako atrakcyjne miejsca w pobliżu lokalizacji zaopatrzenia ze względu na wysokiej jakości zdolności produkcyjne zajmuje Polska.
Naszą dominację w tym zakresie warunkują trzy kluczowe kwestie: strategiczne położenie w centrum Europy, wciąż jeszcze – mimo wzrostów – konkurencyjne koszty pracy oraz infrastruktura transportowa na wystarczającym poziomie.
Jednak by rozwijać i utrzymać ten kierunek, niezbędna jest stabilizacja prawno-podatkowa, a często i zachęta do wejścia na nasz rynek dla technologicznie rozwiniętych produkcji. Kluczowe będzie też zapewnienie odpowiedniej (ilościowo i jakościowo) kadry pracowniczej.
Czy zdołamy wykorzystać szansę, przed jaką stoimy?
Słowniczek:
Offshoring – strategia polegająca na przeniesieniu wybranych procesów przedsiębiorstwa do krajów trzecich, w celu obniżenia kosztów operacyjnych (głównie kosztów pracy)
Nearshoring – przeniesienie procesów do kraju bliskiego geograficznie, cechującego się niższymi kosztami operacyjnymi niż kraj macierzysty
Reshoring (również backshoring lub inshoring) – proces relokacji produkcji/usług z powrotem do kraju macierzystego, po tym jak wcześniej ulokowane zostały w kraju trzecim,
Near-sourcing – strategia polegająca na umieszczaniu niektórych lub wszystkich operacji przedsiębiorstwa blisko miejsca lub w miejscu zbytu produktów/usług,
*(„A generational shift in sourcing strategy: A global and European deep dive into near-sourcing, nearshoring and reshoring in the post-pandemic world”)